912 milyon kullanıcıya sahip bir sosyal mecra… Sadece şarkı dinlemek, haber paylaşmak, ilkokul arkadaşlarını bulmak için mi kullanılıyor? Peki ya sevgili bulmak, evlenmek için doğru insanı bulmak için? Ya da aldatılma anında hızlıca yakalanmak için? Bakalım insanlar, rakamlar neler söylüyor…

Şubat 2004 yılında Mark Zuckerberg Facebook’u kurarken tek bir amaca odaklanmıştı: Aynı okul içerisindeki insanların birbirini bulması, birbirleri hakkında hızlıca bilgi edinmesi ve kolayca sosyalleşerek kendilerine en uygun sevgiliyi bulmaları. Şaka değil, aslında Facebook’un bu kadar tutacağına olan inancın temeli, insanların sosyal mecradan partner bulma eğilimleri… Zuckerberg işin üniversitesinden çıkıp bugün dünyanın 6’da 1’i tarafından kullanılan milyar dolarlık bir yatırım haline geleceğini görmüş müdür bilinmez ancak bu partner bulma meselesini öngördüğü bir gerçek.

Taş atıp kolu yormadan…

Facebook sitesinin kendi yayınladığı istatistiklere göre, Facebook kullanıcılarının yarısını 18-38 yaş arasındaki kişiler oluşturuyor. Bunların %68’inin profillerinden ilişki durumları öğrenilebiliyor. Facebook’taki evli ve bekar oranı ise yarı yarıya. Tüm bu bilgilere oturduğumuz yerden ulaşabiliyoruz. Aynı şekilde bir kişi hakkında da pek çok bilgiye, arkadaş olduğumuz takdirde ulaşabiliyoruz. Geriye sadece fotoğraflara bakıp, birkaç flört ve mesajlaşma ile sonucu buluşmaya bağlamak kalıyor. Nitekim istatistikler de Facebook’un ilişkiler içerisinde etkin bir rol oynadığını gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) ilişkiler üzerine yaptığı dijital platform araştırmasına göre Facebook kullanıcılarının %89’u sevgili ya da eşleriyle Facebook’ta arkadaş konumundalar.

Madalyonun diğer yüzü…

Bu ilişkilerin kaçının Facebook üzerinden başladığı, kaçının Facebook üzerinden geliştiği ya da buradan evliliğe geçildiği tam olarak hesaplanamıyor. Ancak uzmanlar şunu biliyorlar ki çiftler Facebook üzerinden bir şekilde etkileşim kuruyorlar. Elbette bu istatistikler içerisinde madalyonun diğer yüzünü de görmek mümkün. Divorce-Online adlı avukatlık sitesinin yöneticisi Avukat Mark Keenan, kendisine gelen boşanma davalarının %64’ünde Facebook’un nedenler arasında gösterildiğini söylüyor. Keenan, “En sık görülen neden, taraflardan birinin Facebook üzerinden başka kişilerle uygun olmayan, seks içerikli konuşmalar yapması” diyor. “Her yıl Facebook’a bağlı boşanma davaları artmaya devam ediyor.”

Kadınlar eski sevgiliye, erkekler yeni fantaziye…

Seks terapistleri ve boşanma avukatları bir konu üzerinde anlaşmaya varıyorlar. Yapılan araştırmalar ve dava incelemeleri sonucunda kadınların tekrar tekrar eski sevgililerine aşık olma eğiliminde olduklarını, erkeklerin ise Facebook üzerinden görece az tanıdıkları ya da tanımadıkları kişilere seks içerikli mesajlar attıklarını gösteriyor. Seks terapisti Ian Kerner, “Kadınlar eski sevgililerinin, eski resimlerine baktıklarında, aşk yaşadıkları dönemden imgeler görüyorlar ve ilişkilerinde en ufak bir sorun olduğunda eski sevgilileriyle mutlu oldukları anları bu şekilde canlandırıp hafızalarında yer alan duyguları tekrar gün yüzüne çıkarıyorlar” diyor. “Erkekler ise Facebook’u hızlı ve kolay bir aldatma aracı olarak görüyor. Gerçek hayatta konuşama imkanı bulamadıkları ya da konuşamadıkları kişilere, sanal ortamda daha büyük bir medeni cesaretle mesaj atabilme eğiliminde oluyorlar.”

Erkekler yakayı daha çabuk ele veriyor

Boşanma Avukatı Mark Keenan’da bu konuda aynı fikirde. Keenan, “Kurumumuza Facebook temelli gelen boşanma davalarının %88’i kadınlar tarafından açılıyor” diyor. “Yakalanmaların başlıca sebebi erkek partnerlerin mesajlarını silmemeleri, şifrelerinin kadınlar tarafından biliniyor ve Facebook hesaplarının kontrol ediliyor oluşu olarak karşımıza geliyor.” Keenan, yakalanan kişilerin neredeyse tamamının Facebook şifrelerini bizzat kendileri verdiğini de sözlerine ekliyor. Erkeklerin yakalanması konusunda sosyal medya ve dijital teknoloji uzmanlarının da özellikle dikkat çektiği noktalar var. İletişim Teknolojileri Uzmanı Hermie de Guzman, “Sadece bilgisayarda profilin açık kalması ya da internet sağlayıcısının şifreyi otomatik kaydetmesinden dolayı hesaplara erişim sağlanmıyor” diyor. “Aynı zamanda akıllı telefonlar, ipad benzeri iletişim araçlarında yayın şekilde kullanılan sosyal medya hesapları bu teknolojik aletler üzerinde de açık kalıyorlar. Bu sebeple özel hayatın ihlali kolaylaşıyor, hatta neredeyse gönüllü bir hale geliyor.”

Her şey masum bir dürtmeyle başlıyor…

Amerikan Aile Avukatları Akademisi (AAML) araştırmaları, açılan boşanma davaları incelendiğinde sürecin taraflardan birinin şüphesi üzerine başladığını belirtiyor. Bunun için çoğunlukla fotoğraf altına yapılan bir yorum, yazılan ya da paylaşılan bir datayı beğenme ve bunun partnerlerden diğerinin Ana Sayfası’na düşmesi ile başladığı tespit ediliyor. İş biraz daha özele indirgendiğinde aldatmaya götüren diyalogların çoğunun öncelikle “Poke” yani “Dürt” özelliği kullanılarak başlatıldığı da raporlarda gözlemlenebiliyor. Kısacası partnerlerden birini şeytan dürtüyor, o da Facebook’a girip dürtmeye başlıyor. Sonra olan oluyor… Loyola Üniversitesi Tıp Merkezi’nde Psikolog olan Steven Kimmons, “Kişiler üniversiteden, liseden ya da daha önceki dönemlerden tanıdığı birini arkadaş olarak ekliyor. Profilinde bir süre gezindikten sonra duygusal olarak ilişki kurmaya elverişli olup olmadığına bakıyor. Önce bazı resim ve yazılar beğenilmeye başlıyor. Ardından özel mesajlaşma sürecine gidiliyor” diyor. “Mesajlar önce genel içerikli ve kısa olarak başlıyor. Ardından özel bilgiler içeren uzun paragraflar haline dönüşüyor. Kısa bir süre içerisinde ise iletişim daha da özel içerikli bir noktaya ulaşıyor ve fiziksel temasa ihtiyaç ortaya çıkıyor. Sürecin sonucunda taraflar gerçek ortamda buluşmaya karar veriyor.”

Tercih sizin…

Facebook’ta ilişki durumunu güncelleyen kullanıcılarının %37’si bekar, %3’ü “Karmaşık Bir İlişki”de, %24’ünün ilişkisi var, %5’i nişanlı ve %31’i evli. Görüldüğü üzere evliler ve bekarlar ezeli bir rekabet halinde.

Ne olursa olsun Facebook sadece bir çöpçatandan çok daha fazlası… Artık sosyal medya gündemi takip etmekten, birinin doğum gününü hatırlamaya, hatta şirketler için reklam alanı yaratmaya kadar pek çok alanda etkin şekilde kullanılıyor. Yani onunla da olmuyor, onsuz da olmuyor. Buradan bakınca bekar olan için Facebook gerçek bir avlanma alanı. Ancak ilişkisi olan içinse temkinli yürünmesi gereken bir mayın tarlası gibi görünüyor. Ya Facebook’u partner aramak için kullanmaya devam edip sanal alemin yalnız ve kadrolu avcısı olacaksınız ya da sosyal medyayı özel hayatınızdan çıkarıp kendinizi gerçek aşkın kollarına bırakacaksınız. Karar sizin…

Adım Adım Türkiye’de Facebook

* Türkiye’deki internet kullanıcılarının %90’ı bir Facebook hesabına sahip

* Türkiye’de toplam 31,504,620 Facebook kullanıcısı bulunuyor.

* Her yıl Türkiye’de 367,000 yeni Facebook hesabı açılıyor.

* Türkiye’de Facebook üzerinden en çok oynanan oyun ise Okey. Pek çok farklı Okey Oyun sayfasının toplamda 7,640,000 kullanıcısı mevcut.

* En çok beğenilen sayfalar Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş’ın taraftar sayfaları. Bu sayfaların üçünde birden toplamda 18,144,000 beğenen bulunuyor.

* En çok beğenilen ünlü sayfaları ise Emre Aydın, Cem Yılmaz ve Atatürk’e ait. Onları Manga ve Dr. Mehmet Öz takip ediyor.

* Türkiye’de en çok “Check in” yapılmış ve beğenilmiş mekan sayfaları ise İstanbul Atatürk Havalimanı, Bağdat Caddesi ve Taksim olarak sıralanıyor.

Facebook Antropolojisi

Bakalım ortalamanın içerisinde misiniz?

Ortalama bir Facebook kullanıcısı:

* 130 arkadaşa sahip

* Ayda 8 arkadaşlık talebi alıyor

* Ayda 15 saat 33 dakikasını Facebook’ta geçiriyor

* Ayda 40 kez Facebook sayfasını ziyaret ediyor

* Her ziyarette 23 dakika harcıyor

* Ortalama 80 grup, hayran veya davete göz atıyor

* Ayda 90 adet şarkı, yazı ya da haber paylaşımında bulunuyor

* 200 milyon kullanıcı cep telefonundan Facebook’a giriyor

Yayınlandığı Yer: Cosmopolitan Dergisi